Osmose behandelen in 5 stappen [handleiding]

Osmose is een vervelend verschijnsel en de schrik voor veel booteigenaren. Helaas is osmose onvermijdelijk, maar gelukkig kun je het wel zelf voorkomen of verhelpen. In dit artikel leggen wij je alles uit over het herkennen van osmose en laten we stap voor stap zien wat je kunt doen om je polyester boot osmosevrij te maken!

Wat is osmose?

Osmose is een natuurkundige reactie die optreedt bij polyester boten wanneer water doordringt in de gelcoat en reageert met chemicaliën. Water zal de gelcoat langzaam binnendringen en blijft na verloop van tijd hangen in een holte. Hier ontstaat een chemische reactie waardoor de holte groter wordt en er een blaasje ontstaat. Op den duur zal dit blaasje klappen, waardoor er een scheurtje ontstaat en het onderliggend laminaat water opzuigt.

Ernstige osmosevorming in het laminaat van je boot kan uiteindelijk voor delaminatie zorgen, wat de sterkte van de romp vermindert. Wanneer je osmose op tijd behandelt, behoud je de sterkte van de boot en is osmose behandeling eenvoudiger. 

Hoe herken je osmose?

Je kunt osmose herkennen aan het ontstaan van blaasjes (verdikkingen) in de gelcoat. Als je deze blaasjes voorzichtig opent, komt er vocht vrij met een zure, azijnachtige geur. De grootte van de blaasjes kan variëren en zolang de blaasjes klein blijven is er nog niet zo veel aan de hand. Wanneer de blaasjes groter worden (tussen 5 mm en 50 mm) wordt osmose een groter probleem. Bij structurele osmose wordt het polyesterlaminaat aangetast, waardoor losse glasvezels zichtbaar worden. In dit geval is het belangrijk om onmiddellijk te beginnen met het behandelen van de osmose. Bij verwaarlozing kan dit leiden tot delaminatie waarbij complete lagen polyester loslaten.

Osmose voorkomen (osmose check bij Keurmijnboot.nl)

Voorkomen is beter dan genezen en wij adviseren daarom ook om zowel oude als nieuwe boten regelmatig op osmose te controleren. Zo ben je er snel bij en kun je osmose tijdig behandelen.

Wil jij je boot laten checken op osmose? Schakel dan een expert in en laat je boot keuren door Steven van Keurmijnboot.nl. Via de 'Osmose Check' van keurmijnboot.nl kun je je boot voor een betaalbare prijs laten controleren! Samen met vakexpert Steven meet je het volledige onderwaterschip door met de benodigde vochtmeters. Vervolgens wordt er een beeld geschetst van de mate van vocht en kijken jullie samen naar de juiste acties. Dit alles in verhouding tot de leeftijd en het bouwjaar van het schip.

Voordelen Osmose Check

• Gemiddeld 18% minder reparatiekosten.
• Inzicht in oorzaak, gevolg en oplossing.
• Voorkomen/uitstellen van grote reparaties.
• Betaalbaar.

Osmose behandelen [handleiding]

Heb je structurele osmose geconstateerd op jouw boot? Onderneem dan direct actie. Je kunt een osmose behandeling gelukkig zelf uitvoeren aan de hand van onderstaand stappenplan.

Benodigdheden voor een osmose behandeling

Grondstoffen

• International Watertite epoxy plamuur
• Epoxyhars (met langzame verharder)
• Epoxycoating transparant
• Keperweefsel 160gr/m²
• Scheurweefsel/Peelply (optioneel)

Gereedschappen

• BioSafe biologische ontvetter
• Gelplane schraper, haakse slijper of Tercoo straler
• Veloursrollers + rollerhouder
• Keukenweegschaal
• Ontluchtingsroller
• Nitril handschoenen
• Mengbekers
• Mengspatels
• Schuurpapier korrel 80

Stap 1. Verwijderen van de gelcoat

De eerste stap van het osmose behandelingstraject is het verwijderen van de gelcoatlaag. Dit kan een vervelende klus zijn, maar als je dit eenmaal hebt gedaan, is het ergste achter de rug. Je kunt de gelcoat op verschillende manieren verwijderen. Gebruik bijvoorbeeld een Gelplane vacuüm schraper of haakse slijper met een lamellenschijf. Wil je gelcoat op de meest efficiënte en professionele manier verwijderen? Gebruik dan een Tercoo roterende straler met afstandhouder en stofkap.

Geen zin om deze klus zelf te doen? Schakel dan een bedrijf in die de gelcoat op locatie verwijdert.

Stap 2. Reinigen en drogen van het polyester laminaat

Nadat alle gelcoat is verwijderd, is het belangrijk om het blootgelegde laminaat regelmatig te reinigen met schoon water en het vervolgens enkele weken te laten drogen. Laat het geheel bijvoorbeeld een hele winter drogen. Hoewel een lichte vochtigheid acceptabel is, geldt: hoe droger, hoe beter voor het beste resultaat.

Stap 3. Plamuren van het onderwaterschip

Zodra het laminaat voldoende is gedroogd, is het tijd om de romp strak te plamuren met International Watertite epoxyplamuur. Deze plamuur staat bekend om zijn uitstekende waterbestendigheid en eenvoudige verwerkbaarheid dankzij de 1:1 mengverhouding.

Vergeet niet om het oppervlak grondig te reinigen en te ontvetten met BioSafe (een milieuvriendelijke ontvetter) voordat je verder gaat.

Stap 4. Twee lagen keperweefsel lamineren met epoxy

Na het plamuren, reinigen en ontvetten, is het tijd om twee lagen keperweefsel met universele epoxy aan te brengen. De epoxy van Polyestershoppen bevat geen oplosmiddelen en is daardoor volledig dampdicht bij correcte verwerking. Voor een efficiënte uitvoering raden we aan om dit proces met meerdere personen uit te voeren. Terwijl één persoon het weefsel op maat knipt en aanbrengt, rolt een ander de epoxy over de romp.

Zodra het weefsel op maat is geknipt, kan de gehele romp met epoxy worden bedekt met behulp van een veloursroller. Draag te allen tijde nitril handschoenen en beschermende kleding bij het werken met epoxy. Nadat de hars is aangebracht, kan het weefsel op de romp worden geplaatst. Rol de epoxy vervolgens uit over het oppervlak en ontlucht het laminaat met een ontluchtingsroller. Laat de stukken glasweefsel ongeveer 2 cm overlappen en werk van achter naar voren, zodat de overlapping in de meest voorkomende vaarrichting ligt.

Wanneer je de gehele romp hebt gelamineerd, raden wij aan om een laag Peel ply (scheurweefsel) over de oppervlakte te leggen. Dit scheurweefsel voorkomt een waslaag van epoxy. Zo hoef je de boot niet te schuren als je een antifouling systeem gaat aanbrengen. Na 24 uur uitharden kan het scheurweefsel eenvoudig worden verwijderd.

Bekijk in de onderstaande video hoe wij de romp van een boot hebben gelamineerd met glasweefsel.

Stap 5. Aanbrengen epoxy coating

Zodra de epoxy volledig is uitgehard, verwijder je voorzichtig het scheurweefsel en schuur je de overlappingen weg met korrel 80. Eventuele blaasjes prik je open en maak je weer dicht met epoxy plamuur.

Vervolgens breng je twee lagen epoxy coating aan. Als je binnen 48 uur na de eerste laag doorgaat, is schuren niet nodig. Voordat je begint, reinig je de volledige romp grondig met aceton. Verwerk de epoxy coating met een veloursroller en draag hierbij altijd nitril handschoenen. Door het aanbrengen van de epoxy pak je het onderliggend polyester laminaat goed in en laat het geen water door. Je polyester laminaat is nu weer 'veilig' en osmose bestendig!

Meer informatie over osmose?

Nu je boot weer vrij is van osmose is het belangrijk om een aangroeiwerende coating op het onderwaterschip aan te brengen. Lees meer over de verschillende soorten antifouling in ons informatie artikel: Alles over antifouling.

Heb je nog vragen osmose of over het voorkomen hiervan? Neem gerust contact op met onze specialisten of met Steven van keurmijnboot.nl.

Veelgestelde vragen